نقشه روستاهای شهرستان اهر
اهر یکی از شهرهای مهم استان آذربایجان شرقی و مرکز شهرستان اهر در شمال این استان واقع شدهاست و بهعنوان بزرگترین شهر شناخته میشود این شهر در ۹۰ کیلومتری شمال شرق تبریز بر سر مسیر ارتباطی تبریز به استان اردبیل قرار گرفتهاست. و با دارا بودن مناطق بکر و زیبا، کوهها، دشتها و جنگلها یکی از خوش آب و هواترین مناطق استان آذربایجان شرقی محسوب میشود.
اهر با دارا بودن ۱۰۵٬۲۹۹ نفر جمعیت (سال ۱۳۹۵ خورشیدی) و ۱۲٫۷۶ کیلومتر مربع مساحت (سال ۱۳۹۴ خورشیدی)، چهارمین شهر پرجمعیت استان پس از تبریز، مراغه و مرند محسوب میشود.
در آغاز جنگهای روسیه – ایران بخش مهمی از مردم قره داغ زندگی عشایری داشتند. آن زمان، اهر به عنوان مرکز ناحیه ۳۵۰۰ نفر جمیعت داشت. در میانههای دهه ۱۸۳۰ جمعیّت شهر در بین ۵ تا ۶ هزار نفر و تعداد خانهها ۶۰۰ واحد تخمین زده شدهاند. جمعیّت در سال ۱۳۳۵ به۱۹۸۱۶ نفر رسیده بود. علیرغم افزایش چهار و نیم برابری جمعیت در ۶۰ سال گذشته اهر شکوه پیشین خود را هیچگاه بازنیافت. در حال حاضر، با اهمیت یافتن گردشگری در اقتصاد منطقه ارسباران، نقطه ثقل اقتصادی بیشتر به سمت شهر کوچکتر کلیبر در گردش است.
در اوایل قرن نوزدهم میلادی، جیمز موریر، دیپلمات انگلیسی و مؤلف «ماجراهای حاجی بابای اصفهانی» دربارهٔ نام اهر چنین مینویسد، “بنظر میاید اهر کاندید خوبی است برای محل شهر تاریخی “هارا”، یکی از سه شهری که بر طبق نوشته تورات پادشاه آشور، تیلگته پیلنسر (Tilgath Pilneser)، افراد قبایل ربنیت (Reubenites)، گادیت (Gadites) و مناشه (Manasseh) را به آنجا تبعید کرد…” نظریه موریر توسط برخی تاریخنگاران غربی پذیرفته شدهاست.
در کوههای اطراف اهر بازماندههای زیادی مربوط به دوره پیش از اسلام، مخصوصاً زمان ساسانیان، پیدا شدهاست. از اواخر قرن دوم هجری تا سال ۲۲۲ (۸۳۷ میلادی) اهر در محدودهٔ قلمرو جاودان و بابک خرمدین قرار میگرفت. در قرن سوم، اهر مرکز ناحیه میمذ (Mīmaḏ) بود. در سال ۹۴۵ (میلادی)، اهر شهری آبادان گزارش شدهاست. در اواخر قرن دوازدهم و اوایل قرن سیزدهم اهر پایتخت حکمرانان سلسله پیشتکین (Pīškīn) بود. یاقوت حموی هشتصد سال پیش اهر را اینگونه توصیف میکند، اهر، علیرغم وسعت کمش، اقتصاد شکوفایی دارد. این شهر بین تبریز و اردبیل قرار گرفته و توسط امیری به نام «ابن پشتگین» اداره میشود. اهر فقهای بزرگی پروردهاست. دو روز راه آن را از «وراوی»، دیگر شهر بزرگ این دیار جدا میکند. من شخصی بس آگاه از آذربایجان با نام الهجان المنشی را، که صاحب چند رساله بود، میشناختم. او در نوشتههایش اهر را «اهریج» مینوشت، و بر این اساس فکر میکنم نام اولیه همان «اهریج» باشد.
در دوره ایلخانان مغول، اهر استراحت گاه تابستانی ایلخانها بود (در اکتبر ۱۲۸۴ خواجه شمس الدین محمد جوینی در اهر اعدام شد). به نظر میآید که در طی یک و نیم قرن بعد از یاقوت حموی اهر اهمیت خود را در دوران مغولها از دست داد. حمدالله مستوفی در نیمه قرن هشتم هجری چنین مینویسد، اهر شهرکی کوچک و هوایش سرد است و آبش از رودی که بدانجا منسوب است از جبال اشکنبر برمیخیزد و از عیون و قنوات نیز آب دارد. حاصلش قلعه و اندک میوه بود و مردمانش شافعی مذهب اند و حقوق دیوانیش بتمغا مقرر است و غرب ده هزار دینار حاصل دارد و ولایتش غریب بیست پاره دیه بود و غرب پنج هزار دینار قرب دارد. جالب است در مقام مقایسه بدانیم که باز به گفته مستوفی در همان زمان حقوق دیوانی مردانقم، را که امروزه روستایی متوسط است، هشت هزار و پانصد دینار قید کردهاست.
در زمان صفویان اهر توجه پادشاهان را جلب کرد چرا که قبر شیخ شهاب الدین (مرشد شیخ صفی الدین) در آنجا قرار داشت. برای مثال شاه عباس بزرگ دو بار در سالهای ۱۶۰۵ و ۱۶۱۱ از شهر دیدن کرد. در دوره قاجاریان اهر توسط شاهزادگان قاجار اداره میشد.
عباس میرزا برای مدتی این اهر را مرکز فرماندهی خود علیه روسها قرار داد. در آن زمان عشایر ارسباران قسمت عمدهای از جنگاوران قشون ایران را تأمین میکردند. اهر در طیجنگ به شدت آسیب دید. مسافرین فرنگی که در دوره بین ۱۸۳۷–۱۸۴۳ اهر را دیدهاند آن را «شهری در وضعی اسفبار» وصف کردهاند. بر اساس برداشت آنها، شاهزادگان قاجار، که به عنوان حکمران قره داغ به شهر اعزام میشدند، به این فکر بودند که جیبشان را قبل از پایان مأموریت پر کنند.
اهر یکی از کانونهای جنبش مشروطه ایران بود. چرا که عشایر ارسباران در مناقشات مسلحانه جنبش درگیر شده بودند؛ فرماندهی نیروهای انقلابی و ضدّ-انقلابی به ترتیبٔ بر عهد دو قره داغی، یعنیستار خان و رحیم خان چلبیانلو بود. بعد از برقراری پادشاهی دودمان پهلوی افول اهر شروع شد. شاهان پهلوی با تأکیدٔ بریکجانشینی اجباری عشایر را فراهم کرده و بدینسان به اقتصاد ناحیه ضربات مهلکی زدند. بالاخره، رضا شاه با تغییر دادن قره داغ به نام تحمیلی ارسباران تلاش کرد منطقه را هویتزدایی کند.
نقشه روستاهای شهرستان اهر شامل ۹ روستا می شود.
نقشه ها شامل نقشه روستای آذغان، نقشه روستای بز کش، نقشه روستای چهاردانگه، نقشه روستای دیکله، نقشه روستای دودانگه، نقشه روستای قشلاق، نقشه روستای گویجه بل، نقشه روستای اوچ هاچا، نقشه روستای ورگهان می شود.
این نقشه ها توسط معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۰ تهیه شده است.